پرداخت و موگیری

پرداخت و موگیری به دو صورت انجام می پذیرد:

1. به صورت دستی:
در این شیوه اساتیدی پرداخت کار با کمک تیغ های دستی و یا قیچی های مخصوص به پرداخت سطح قالی می پردازد.این تیغ ها و قیچی ها انواع و اقسام مختلفی داشته و بسته به نوع بافت و کیفیت قالی متفاوت می باشد.لازم به ذکر است که اصولا قالی های ریز بافت ، به روش دستی پرداخت می شوند.
2. به صورت ماشینی:
در این روش ، روش ماشین وظایف تیغ های دستی و یا قیچی های مخصوص پرداخت را در شیوه اول انجام میدهد . ساختمان این ماشین شامل یک تیغ تیز(تیغ اول) و یک شانه ( تیغ تخت ) در جلوی کار و یک کیسه جمع اوری پرزهای چیده شده در انتهاست. شانه سطح قالی را صاف و یکدست می کند. قیچی نیر پرزهای اضافه را می چیند.ین دستگاه دارای دو دینام برقی نیز می باشد یکی از دینام ها از طریق یک لوله خرطومی که داخل آن فنر قرار دارد به تیغ لول متصل بوده و دینام دیگر نیزاز طریق لوله دیگری به کیسه جمع آوری پرزهای چیده شده متصل می باشد. در اثر کار دینام اول تیغ لول چرخیده و طول اضافی پرزهای سطح قالی را می چیند. تیغ تخت (شانه) ثابت بوده و به یک دست نمودن پرزهای سطح قالی جهت کوتاه شدن کمک می کند. با شروع به کار دینام دوم و ایجاد مکش پرزهای چیده شده در داخل کیسه جمع آوری می گردد .

پرداخت و موگری :
پرداخت ماشینی رویگری بعد از بافت صورت می گیرد و یکی از مراحل اولیه عملیات تکمیلی فرش می باشد هنگام بافت فرش بافنده نسبت به توانایی خود اقدام به کوتاه کردن پرزهای پس از بافتن یک یا چند رج می نماید بافنده هر چقدر هم که در این کار ماهر باشد باز هم نمی توان آنها را به صورت یک دست و هم سطح قیچی نماید.پرداخت ماشینی باعث نمایان شدن طرح و نقش و رنگ آمیزی ۱۵ شده و همچنین به هنر بافنده شخصیت می‌دهد عمل پرداخت ماشینی باعث صاف و یکنواخت شدن پرزهای فرش می‌شود و می‌توان ارتقای پرز فرش به شکل دلخواه و اندازه مطلوب در آورد و نقش فرش و زیباتر جلوه داد نوع ارتفاع پل بستگی به رئیس‌جمهور و سلیقه تولید کننده آن دارد اما معمولاً در پرداخت ماشینی برای فرشهای با رئیس‌جمهور پایین‌تر روز بیشتر و برای  اشک هایی با رجشمار بالا و ریز بافت پرده کمتری در نظر گرفته می شود .

آسیب دیدگی در تارها در گلیم :
نخ چله را کمی نازکتر از چله اصلی گلیم انتخاب کرده و در سوزن مناسب می کشیم ، گلیم را پس از نصب روی تخت بررسی می کنیم اگر پارگی از قسکت ریشه نباشد . سوزن را کمی بالاتر از قسمت آسیب دیده درون پودها برده و بعد از گزندان تمامی محل عبور پودها کمی بعد از پارگی خارج می کنیم میزان کشیدگی تارها نیاز به دقت بیشتری دارد بعد از گذراندن در تمای پوذها سر چله ها را به صورت اریب تا چند سانتی متر به داخل پودها و بعد از آنرا محو می کنیم. 
آسیب دیدگی در بافت گلیم (پودها) : 
قبل از اقدام به ترمیم گلیم به وسیله میخ های خیلی ریز به تخه نصب می گردد که میزان کشیدگی آن کنترل گردد . نخ های همرنگ قسمت آسیب دیده را در سوزه  کشیده دقت کنید سوزن با ضخامت گلیم بافته شده تناسب داشته و درست داشته و درشت نباشد وهمچنین نخ رنگی بافت با گلیم همچنین باشد ترمیم به صورت عرضی می باشد ، و سوزن را به صورت یکی در میان و طبق نقشه دیگر قسمت ها از زیر و روی تاره ای چله می گذارانیم و دفه روی آن می کوبیم و رج به رج این کار را انجام داده در آخر هم سر نخ را در قسمت های سالم پودها محو انداخته و با اطوی گرم روی آن انداخته و با اطوی گرم رو آن بکشید تا با دیگر قسمت های گلیم هم سطح شود 
آسیب دیدگی در ریشه های گلیم:
 اگر گلیم در ریشه ها آسیب دیده باشد در قسمت بالا گلیم هم حتما نخ های پودها آزاد شده و می ریزد که در این صورت پس از نصب گلیم روی تخته میخ هایی در کنار همدیگر به فاصله 15 سانت از لبه گلیم می کوبیم و چله کشی به صورت مغزی انجام می دهیم و پس از اتمام تارکشی ها روی ریشه ها قسمت های ریخته شده گلیم را با نخ های همرنگ می بافیم و در آخر سر بافی انجام می دهیم را از تخته کرباس می باشد می توانیم با دوخ رنگی در بین کرباس ملیله بافی انجام می دهیم در آخر میخ ها را از تخت  جدا کرده سر ریشه ها را آزاد می نماییم . در گلیم های دیگر مانند ورنی بعد از ترمیم چله کشی بافت آن به صورت گلیم اصلی انجام می شود و سر نخ ها در پشت گلیم رها می گردد.

قالیشویی ساوین با 4 نمایندگی فعال در شمال ، جنوب، شرق و غرب تهران همه روزه در خدمت مشتریان عزیز می باشد.

ترک خوردگی ها در فرش – سوزن کاری :
ترک خوردگی در فرش ها به دلایل مختلفی به وجود می آید. در گذشته فرش ها را جهت نگهداری تا کرده و زیر اجسام سنگین قرار می دادند و مدتها در همان حالت قرار می گرفت یا اینکه بعضی مواقع فرش بزرگتر از ابعاد محل مورد استفاده قرار خریداری می شد که یا قسمت اضافه را تا کرده و به زیر فرش و یا به طرف دیوار قرار می دادند و با فشاری که به هنگام تا کردن و پا خوردن به فرش وارد می شود تارهای فرش مقاومت خود را از دست داده است و از هم جدا می گشت و گاهی نیز از برخورد یک شی نوک تیز بر فرش قسمتی از آن دچار ترک خوردگی می شد. در ترک خوردگی های عرضی چله ها آسیب دیده اند ، ولی پرزها و پودها سالم می باشد و در ترک خوردگی طولی پودها صدمه دیده اند. اکثرا هنگام خرید و فروش فرش های کهنه گوشه قالی را تا زده و با انگشت شصت روی آن فشار جدا میشوند  و فرش  آسیب دیده است.فرش هایی که بافت فشرده ای دارند زودتر در معرض این نوع آسیب دیدگی قرار می گیرند که با عمل سوزن کاری ترمیم می گردد. سوزن کاری در اطراف پارگی های کوچک و بزرگ نیز انجام می گیرد.

 آیا قیچي کردن سر پرزها در هنگام بافت، این سطح یكنواخت را پدید آورده است ؟ هر محصولي پس از تولید براي ورود به بازار باید آماده سازي شود . آماده سازي ها در تولیدات مختلف با توجه به نوع ، جنس و کاربرد آنها متفاوت است . از جمله فرش و قالي به دلیل اینكه کاربرد زیر انداز دارد باید سطحي هموار ، نرم و یكدست داشته باشد تا هم طرح و نقش آن در نظر مشتري یا بیننده جلوه کند و براي او جذاب باشد و هم در هنگام استفاده از آن راحتي را با خود به محیط خانه بیاورد . بنابر این همه فرش های پرز دار پس  ، از بافته شدن ، پرداخت می شوند . از آن جایی که شیوۀ بافت و سبک فرش در مناطق مختلف متفاوت است پرداخت آنها نیز شیوه های متفاوتی دارد . در هنگام پرداخت فرش ، ارتفاع پرز فرش ها متناسب با سبک فرش یا  ، بنابر درخواست و سلیقۀ مشتری کوتاه می شود و حاصل این کار یكنواخت شدن سطح فرش و جلوه بیشتر طرح نقش و رنگ بندي آن است. می گویند . از نازک کاری »روگیری« در صورتی که ارتفاع زیادي از پرز فرش را در پرداخت کاري بر دارند به آن برای قالي ها ي نو که تازه از روي دار جدا شده اند و نیز فرش های درشت بافت استفاده می شود. .  مي گویند »نازک کاری«    اگر پرداخت به گونه اي انجام شود که ارتفاع پرز قالي کمي بلندتر از نازک کاري باشد به آن قالي هاي ظریف ، اعلا و نازک را نیز پرداخت مي کنند اما چون ارتفاع پرزي که از آنها برداشته مي شود بسیار کم است  مي گویند. » موگیري «در اصطلاح به آن پرداخت و انواع آن : 
مقدمه
استاندارد عملكرد  پرداخت اولیه فرش :
روگیری
نازک کاری
موگیری

مراکزي که به پرداخت قالي مي پردازند آنها را علاوه براستان محل بافت بر اساس منطقه و شهرهایي که در آن استان ها بافت، از ویژگي  خاصي برخوردار است نیز دسته بندي مي کنند.همچنین در هر منطقه اي نیز به دو دسته ي بافت اعلا یا نفیس و بافت تجاري نیز تقسیم بندي مي شوند. این کار براي این است که پرداخت کار هنگام انجام کار، تنظیم پرداخت را متناسب با یک دسته ي خاصي انجام داده و با دقت و براساس استاندارد آن پرداخت را به پایان برساند و سپس کار دسته ي بعدي را شروع کند. دسته بندي سبب سرعت بخشیدن کار پرداخت نیز مي شود.همچنین در هر منطقه اي نیز به دو دسته ي بافت اعلا یا نفیس و بافت تجاري نیز تقسیم بندي مي شوند. این کار براي این است که پرداخت کار هنگام انجام کار، تنظیم پرداخت را متناسب با یک دسته ي خاصي انجام داده و با دقت و براساس استاندارد آن پرداخت را به پایان برساند و سپس کار دسته ي بعدي را شروع کند. دسته بندي سبب سرعت بخشیدن کار پرداخت نیز مي شود. 

اجزای برقی دستگاه عبارتند از:

1- موتور هواکش 2- موتور ماکو
دستگاه پرداخت
تصویر 3-موتور هواکش 
موتور هواكش : این موتور در هنگام کار عمل مكش را انجام مي دهد . با مكش این دستگاه، پرزهاي بریده شده به داخل کیسۀ  مخصوص می روند و در آنجا جمع مي شوند
موتور ماكو: راني است و  عملكرد این دینام به شكل حرکت د سبب می شود تیغه هاي ماسوره در قسمت ماکوي  پرداخت، حرکت چرخشی داشته باشد.

دستگاه پرداخت هر دستگاه پرداخت یک میز فلزي دارد . این دستگاه که توسط موتور برقی کار مي کند ، داراي یک مكندۀ قوي  ماکو (که داراي تیغه هایی از جنس فلز است) به کمک این مكنده در ِ است . اضافه پرزها پس از بریده شدن توسط . یک مخزن جمع مي شوند

اجزای مكانیكی دستگاه پرداخت عبارتند از:

– هواکش

– فنر(کوتاه و بلند)

– شیلنگ هواکش    

– ماکو(تیغ لول-تیغ تخت-دو عدد بلبرینگ)

– کیسه هواکش          

– تیغ اره 

– خرطومی(کوتاه و بلند)

“ماکو” قسمت اصلي و مرکزي دستگاه پرداخت به شمار مي رود . ماکو داراي یک تیغۀ ثابت فولادي با لبۀ صاف   هایي است که تیغه بر روي آن نصب و تیز و یک تیغه متحرک با تیغه هاي چند پر و استوانه اي و داراي پایه مي شود . براي گرفتن ماسوره ، دستگیره ای کنارش تعبیه کرده اند. یک لوله لاستیكي (به قطر حدود 3 سانتیمتر) از لبۀ ماسوره شروع می شود و از روي پایۀ فلزي وصل شده به میز( که در ارتفاع حدود 1 متر از میز قرار دارد)  عبور می کند و به داخل مخزني که در پایین میز قرار گرفته است وصل مي شود . این دستگاه براي جمع آوري پرزهاي اضافي فرش حاصل از پرداخت، مي تواند مدل هاي متفاوتي داشته باشد اما کارایي همۀ آنها مشابه یكدیگر است. ماسوره داراي تیغه هایي فلزي در انواع مختلف است (و  در اندازه هاي مختلف) . تیغه ها چهار پر شش پر هشت پر هستند . در صورتی که میزان تراکم بافت فرش بیشتر باشد ، در ماسوره از تیغه هایي که پرهاي بیشتري داشته . باشند ، مانند هشت پر استفاده مي شود
پس از قرار دادن  تیغه و نصب آن بر روي ماسوره، فاصلۀ آن بر اساس میزان پرزي که قرار است پرداخت شود تنظیم مي شود. هرچه این تیغه از ماسوره بیشتر فاصله بگیرد میزان بیشتري پرز گرفته مي شود و عمق بیشتري از فرش پرداخت می گردد و برعكس هرچه بیشتر در داخل ماسوره قرار گیرد میزان کمتري از پرز فرش پرداخت مي شود
این میز معمولا ثابت است ولی برای کارهای ظریفي مانند تابلو فرش ها میزهایی با پایه های متحرک که قابلیت بلند و کوتاه شدن دارند ، پیش بینی و تهیه کرده اند.
“عیوب بافتی موثر در پرداخت”  از جمله عواملی هستند که می توانند مانع از یک پرداخت مناسب شوند. . پس برای پرداخت صحیح و اصولی لازم است که عیوب بافتی و نحوۀ برخورد با آنها شناسایي شوند
نخستین کاري که پس از نصب قالي بر روي میز پرداخت انجام مي شود ، کنترل برق دستگاه پرداخت است . برای این کار به ترتیب مراحل زیر انجام مي شود : 1- روشن کردن کلید اصلی برق؛ 2- وصل کردن دو شاخۀ دستگاه پرداخت  به پریز؛ 3- روشن کردن هواکش؛ 4- روشن کردن کلید دستگاه پرداخت؛
مرحله بعدي کنترل و تنظیم کردن ماکو است که به ترتیب زیر انجام مي شود : : تیغ لول تیز شده را در داخل ماکو قرار دهید تا میله ای که به سر آن بلبرینگ بسته شده از درون بستن تیغه لول تیغه رد شود. در قسمت انتهاي میله بلبرینگ دوم را قرار دهید و سر آن را با پیچ مخصوص دستگاه ببندید  تا . محكم   شود : تیغ تخت تیز شده را روی تیغ لول به گونه اي قرار دهید که لبه تیغه به سمت بیرون ماکو باشد  . بستن تیغه تخت سپس با پیچ های مخصوص ببندید. : در سمت چپ و راست ماکو دو عدد پیچ قرار دارد که به آن ها “گوشواره” گفته می شود . برای تنظیم تنظیم ماکو ماکو با پیچ گوشتی، پیچ ها را تنظیم کنید. علاوه بر گوشواره ها دو عدد پیچ دیگر نیز بر روی ماکو قرار دارد که . آن ها هم باید محكم شوند باید توجه داشت که تیغ لول و تخت با هم تماس نداشته باشند و در هنگام چرخش یكدیگر را سایش ندهند . بلكه در کنار یكدیگر قرار گیرند : پس از اتصالات داخل ماکو اکنون ماکو به فنر خرطومی وصل شده و آماده کار کردن  مي شود .